7 yıl önce ilk rakılarımı yapıp, içmeye başlayınca evimize gelen misafirler hep tedirgin oldu. Hepsinin gözlerinde bir korku gördüm. “Ulan bu herifin yaptığı rakıyı içiyoruz ama, taklaya gelmeyelim. Ben en iyisi bir kadeh içip durayım, kör olmaya gerek yok.”
Açıkçası, ilk rakıyı yaparken ben de endişeliydim. Ama mühendis olduğum için, işe bilimsel yaklaşmaya karar verdim. Etil alkolün kaynama noktası 78 derecedir. Metil alkolün kaynama noktası ise 65 derecedir. İlk imbiğimin tepesine bir termometre taktım.
Derdim şu: Tenceredeki karışım ısındıkça termometre buharın sıcaklığını gösterecekti. Isı 65 dereceye geldiğinde bir sıvı akmaya başlarsa ve termometre o derecede sabit kalırsa metil alkol elde ettiğimi gösterecekti ve aldığım içkiyi tabi ki içmeyecektim. Oysa termometre 65 dereceyi geçip 78 dereceye geldiğinde sıvı almaya başlarsam ve termometre 78 derecede sabit kalırsa, elde ettiğim etil alkol olacaktı ve güvenle içebilecektim.
O imbiği uzun süre kullandım ve hiç 65 derecede durduğunu görmedim. Sonra öğrendim ki, şekerden metil alkol elde etmek imkânsız. Metil alkol kömür ya da selülozdan elde ediliyor.
Ancak, teknolojinin gelişmesiyle artık kömürden de etil alkol elde etmek mümkün. Kömürden elde edilen etil alkolün şekerden elde edilen etil alkole kıyasla maliyetinin %30 daha ucuz olduğunu biliyorum. Marketlerde satılan saf etil alkollerin kömürden elde edildiğini düşünüyorum. O alkolü alıp su ve anason yağı ilavesiyle rakı yapmaya çalışan arkadaşların lezzetli bir rakı içmesi pek mümkün görünmüyor.
Bir içkinin en önemli özelliği içim sırasında alınan lezzettir. Bunun da en güzel mezesi sofradakilerle yapılan sohbettir.
Sözün özü; İşe meyve suyu, şekerle başlarsanız metil alkol elde etmeniz mümkün değildir. Bence işe marketten alınan etil alkolle rakı içki yapmaya çalışmayın. Azıcık daha zahmetli olmasına rağmen meyve suyu, şeker, pekmez her zaman daha iyi sonuçlar verir. Artık bir sürü formülüm var. Zamanla hepsini paylaşacağım.
Çok alkollü içki içen biri değilim. Malum ülkemin koşulları dolayısıyla bu aralar erken emekli gibiyim. Bu emeklilik döneminde duramadım ve “evde üretmek” olgusunun farkına ve keyfine vardım. Yoğurt, kefir, ekmek, kefir peyniri derken neden alkol olmasın dedim.
İnternette bir çok üretim anlatısı var fakat burda mühendis meslektaşımın yazını okuyunca daha fazla itibar ediyor ve metil alkol konusunda rahatlıyoum.
Düdüklü tencereden ziyade daha pratik ve teknik bulduğum “mini su distile cihazı” diye geçen aletten tedarik edip, arada bir içeceğim alkolü kendim üreteceğim ve ilk yaptığım limonçello’nun ilk yudumunu senin sağlığına kaldıracağım. Selamlar.
Afiyet olsun. 🙂
Youtube videolarina amator üreticilerin hepsi metil diyor ve çöp diye atıliyor.Yazinizi okudum ve rahatladim ama yinede 65-70 derece aradinda gelen damitmayi kullanmamak en azindan damak tadi acisindan önemli
Üstat merhaba
Kuru üzüm ve incirden rakı yapmayı planlıyorum.
Günlük birkaç saat ayırıp nette araştırarak damıtma işinin teorik çerçevesini anlamaya çalışıyorum. En son https://abıhayat.com/bir-kimya-muhendisinin-kaleminden-raki-gercekleri-2/ adlı makaleyi okuduktan sonra Metil Alkol riskinin sandığımdan daha yüksek olduğunu düşünmeye başladım.
Çöp-baş-göbek-kuyruk hesaplama ve ayrımlarında hata riski yüksek midir?
Reflux mü Pot stil mi?
Metil alkol miktarının göz ardı edilebileceği en temiz evde rakı yapma yöntemi nedir sizce?
Saygılarımla.
Merhabalar;
Geç onay ve geç cevap için özür dilerim. WordPress anlaşılmayan biçimde sizin gönderinizi spam listesine atmış ben de geç farkettim.
Şeker ve meyve kökenli alkol üretiminde metil alkol elde etmeniz mümkün değil. İçinizin rahat etmesi için imbiğinize bir termometre takın. Damıtma sırasında dikkatlice gözleyin. 56 derecede sıvı almaya başlarsanız içmezsiniz ama göreceksiniz ki 56 dereceyi hızla geçecek ve 70 dereceyi geçtikten sonra duraklayacak ve etil alkol almaya başlayacaksınız.
Çöp her zaman 50 ml. Yani yarım çay bardağı. Baş için herkes ayrı bir oran veriyor. Başı az almanın sonucu ne olur? Çok içerseniz ertesi sabah zor uyanırsınız. Akşamdan kalma denilen olayı yaşarsınız. başka bir riski yok. Kuyruk az alırsanız rakınızın lezzeti bozulur, çok anason kokar. Bunların hepsi başıma geldiği için biliyorum.
Birinci damıtma için en iyi imbik reflux tabi ki. Ama pot kullanmanın hiçbir zararı yok. Reflux imbikler viski, votka gibi tek damıtma içkiler için ideal. Rakı gibi çift damıtma içkiler için gerekli değil. Reflux imbiği olan arkadaşların hemen hemen hepsi ikinci damıtmada soğutmayı devre dışı bırakıp imbiği pot olarak kullanıyorlar. İkinci damıtmada reflux kullanılırsa kuyruk ayrımı çok zor oluyor.
Kolay gelsin.
Meyve yada tahıldan fermante ettiğiniz ve damıttığınız alkollü içeceklerde metil alkol neredeyse yoktur (1 hektolitrede maksimum 250ml). Metil alkolün kaynağı odun talaşı, odun kömürü’dür. İmbiğinizin içine bunları koymadığınız sürece metil alkol elde edemezsiniz 🙂
Ayrıca Etil alkolün kaynama noktası bulunduğunuz rakım’a göre değişir. Önemli olan imbiğinizin sıcaklığını sabit tutmak ve 82 derecenin üstüne çıkarmamaktır. İlk alınan baş kısmında Aseton, Metenol, Etil asetat vardır ve çok azdır, bu atılır (toplam alkol miktarının %3-4 üne tekabül eder.
Alkol kaynama noktaları:
56,3° Aseton
64° Metenol (metil alkol)
77,1 Etil Asetat
78° Etil alkol
82° İzopropil alkol (ispirto)
97° 1-Propanol
Baş kısmı atıldıktan sonra ısı düşsede bu alkoller birdaha gelmez çünkü almış olursunuz. Fakat damıtma sırasında ısıyı alkolün kaynama noktası altına düşürüp tekrar çıkartırsanız ciddi alkol kaybı yaşarsınız.
82 derecenin üzerinde izopropil alkol (ispirto) üretirsiniz buda ertesi gün baş ağrısı ve mide bulantısı yapar.
İlk damıtmada başı atın, kuyruğu atmayın. İkinci damıtmada hem başı hem kuyuruğu atın. Toplam alkol miktarının %15’i kuyruk olarak atılır.
Pot sitil mi, Reflux mu?
Pot sitil imbikte damıttığınız mayşenin aromasını alırsınız, anasonlama yapacaksanız pot sitil olmak zorunda.
Reflux yüksek ve saf alkol elde edersiniz, hızlı damıtma yapar lakin aromayı uçurur. Alkolu anasonlarsanız bile anetol (anasonu) alamazsınız.
Aromatik alkol üretmeyecekseniz tavsiyem önce Reflux’da damıtın sonra anasonlayıp 2.damıtmayı pot sitil den yapın. Yok bunlarla uğraşmam diyorsanız Her iki damıtmayıda Reflux’dan yapıp, elde ettiğiniz alkolü seyreltmeden önce distilasyon yöntemiyle elde edilen anason yağı + şeker yada gliserin ekleyip iyice karıştırın sonra su ile seyreltin. 2-3 hafta dinlendirin afiyetle için.
İmbik alacaksanız düşük alkol üreten (%50-70ABV) imbiklerden uzak durun.
Bunları cin damıtırken yazıyorum, umarım faydası olur, Saygılar
merhabalar,
ilk damıtmada pot imbikten gelen tüm alkolü gelen alkol %20ye düşene kadar alıyorum. 2 litre %65-70 oranında malzeme oluyor. sonra bunu %20ye seyreltip ayrım yapıyorum. ne kadar alkol elde edeceğim hesaplamada belli. gelen alkolü sırası ile 24 tane 50 mllik. kavanoza bölüyorum ve göbeği alıyorum. ancak fark ettim ki göbek kısmında pek aroma olmuyor, oysa viskiler meyve çürüğü – şarap karışımı gibi kokar biraz. sonrasında öğrendim ki baş ve kuyruk kısmından da göbeğe ekleyip aromaları harmanlamak gerekiyormuş. benim viski oldu sana meşeye yatırılmış etil alkol gibi.. bunla ilgili bir yorumunuz, tecrübeniz var mıdır? oranlar: 2. damıtmada %5 çöpe atıyorum kalan 24 kavanozun ilk 4 tanesini baş 5-19 kısmını göbek ve kalanı kuyruk olarak ayırıyorum. kuyruk kısmı zaten garip kokuyor ama baş kısmı mükemmel viski gibi kokuyor asıl bomba aromalar baş kısmında ama göbeğe karıştırmaktan korkuyorum.
Aslında baş kısmını ayırmanın sebebi çok içilince “akşamdan kalma/hangover” problemidir. Ölçülü içilmesi durumunda tamamı olmamak kaydıyla bir miktar baş gövdeye katılabilir diye düşündüm.