İkinci Damıtma

İkinci damıtma, içkinize son dokunuşları yaptığınız damıtmadır. İlk damıtmada etil alkolü elde edersiniz. İkinci damıtmada bu alkolü şekillendirirsiniz. Rakı örneğinde anason katarsınız. Cin örneğinde ardıç tohumu ve diğer bitkileri ilave edersiniz. Bazı votka formüllerinde, mandalina, portakal gibi yağlarla içkinize son şeklini verirsiniz.

Biz anasona dönelim.

İlk damıtmada elde ettiğimiz alkolü ezilmiş anason tohumları ile yaklaşık bir gece dinlendirdik. Sonra gene ocağımızın altını yaktık. Eğer yaklaşık 3,5 litre alkolümüz varsa ve 9 litrelik düdüklü tencere kullanıyorsak, 20 dakika sonra ilk damlalar damlamaya başlayacaktır.  İlk gelen sıvının alkol miktarını ölçerseniz 80-85 derece alkol ölçersiniz. İlk gelen sıvıyı sakın içmeyin. İlk 250-300 ml sıvı “Head” olarak adlandırılır. Bu miktarı, yüksek alkol derecesi sebebiyle kıyamayıp içmeye kalkarsanız, “akşamdan kalma” olayının bire bir tanığı olursunuz. Bu kısmı ayırın ve bir dahaki rakı imalatının ilk damıtmasına katın. Ziyan değil.

Sonra damıttığınız alkolü sürekli alkolmetre ile kontrol edin. Alkol ölçümü 65 derecenin altına düştüğünde, aldığınız alkolü gene ayırın. Bu kısmı da içmeyin. Alacağınız yaklaşık 400 ml (Buna da “Tail” deniyor. Bir dahaki ikinci damıtmaya katacaksınız. Tail, yoğun anason içerir. Ve bu kısmı içmeye kalkarsanız çok yoğun anasonlu bir içki olur.

Anladığınız gibi head ve tail i ayırarak göbek rakısını içeceğiz. Elde ettiğiniz “göbek rakısı” bölümü 75-80 derecedir. Alkolmetre yardımıyla içme suyu ilave ederek 42-45 dereceye kadar inceltin. Afiyetle için.

Zaman bulabilirsem, votka Cin ve viski formüllerini de yazacağım.

İlave olarak, bir sürü incelik var içki imalatında. Mesela, elde ettiğiniz rakıya 2 kesme şeker eriterek ilave ederseniz, içimi acayip yumuşak bir rakı elde edebilirsiniz. Bu gibi onlarca minik hile var. Ayrıca bu gibi hileler yazan bir sürü yazar da var. Birçoğu şehir efsanesi. İlk damıtmaya iyotsuz tuz ilave etmenin  verimi çok arttırdığını yazanlar var… Arttırmıyor emin olun.

21 Replies to “İkinci Damıtma”

  1. merhaba,
    toplama kabına akan etanol’un derecesini anlık nasıl ölçebiliyoruz, yani alkolmetre kapta sürekli kalsa sürekli akan alkolle derece de sürekli değişcek.

    1. Merhaba;
      Anlık ölçüm yapmanın metodunu bilmiyorum. Ben yeni bir parti yaptığımda 250 ml. biriktikçe ölçüm yapıyorum. Tecrübeme göre, 80-85 derece aralığında başlıyor. Uzunca bir süre 80 derecede devam ediyor. 75 dereceye düştükten sonra hızla düşmeye başlıyor. 65 dereceden itibaren tail almaya başlıyorum.
      Çok hassas bir metodoloji değil biliyorum ama yeterli oluyor.
      Umarım yardımcı olabilmişimdir.
      Sevgiler

    2. Alkolün hacimsel oranını(derecesini) ben kendimce şöyle takip ediyorum. Cam kavanozun içine mezur koyuyorum ve mezurun da içine alkol-metre’yi koyuyorum ve sıvıyı mezurun içine damlattırıyorum. Üstten mezurun içi doldukça hem derecesini ölçüyorum hemde sıvı taştıkça kavanoza akıyor. Çok teknik değil elbet ama iş görüyor.

    1. Bir arkadaşım aynen söylediğiniz gibi yapt. Memnun kaldı. Ama anason tohumu (eğer iyi fiyata bulursanız) çok daha ekonomik oluyor.

  2. Head kısmını sadece ikinci damıtma da mı ayırıyoruz, yoksa ilk damıtmada da ayırmak gerekli mi?

  3. Merhaba, kıymetli paylaşımlarınız için çok teşekkür ederiz.. Ben araştırmacıyım; arkadaşım yapım-üretime meraklı, mahir.. Biz, buradan geliyor..

    Öncelikle, Salça konusu.. onca yerli – yabancı kaynak arasında hem bir ilk hem çok kıymetli oldu, tekrar teşekkürler.. Arkadaşım ilk yeni “turşu”sunda mutlaka deneyecek..
    Bakterilerin yaşaması, “1070” konularına sonra değinmek isteriz, “1110” da kuru mayanın çalıştığını çoklu sefer gözlemledik zira..

    Arkadaşım “sıkı” bir araştırma sonucu hem reflux hem pot sitilde çalışabilen küçük bir still “inşa” etti.. (Gerektiğinde vapor infusion da mevcut)
    Çoğunlukla “Pot”u ama 2. damıtım – Anasonlama’da mutlaka “Pot”u kulanıyor..

    Parantez: “Anason’da sizin tavsiyeniz üzre “Tefenni”yi denedi; lakin istediğince başarılı olamadı.. (Beyazlama OK ama “buram buram” anason kokmuyor Lt. de 90-100 gr.’a rağmen..)
    benim hatam, iyi okumamışım yazınızı, gelecek sefer önce mutlaka robotta parçalayacak tohumları , (böyle yapıldığında aromanın uçup kaybolacağını iddia eden yazılar da var..)
    Hele hele 60 gr Lt’ye.. olağanüstü bir verim aldığınız; farklı bir mahsül olabilir mi? Ekim sonu, Kasım başı almıştı arkadaşım ürünü?..”

    Damıtma sorumuz şu, biraz mühendisliğe yönelerek.. (XT ile çalışmışlığım var, 10 MB hard diski zaman zaman günümüzle mukayese ederek anlattığım oluyor; 10 MB mainframe disk space eklentisiyle):
    Göbek’i %65 ABVde, Kuyruk’u %35 ABVde kesmeniz, çok net ve uygulaması kolay parametreler..

    “Yarım çay bardağı çöp.. 250 ile 300 ml baş alıyorum” ise pek değil; XT’nin hele hiç harcı değil :)..

    Bunun yerine, acaba:
    Maişe’deki “toplam %100 ABV ye göre” ayırdığınız Çöp ve Baş % miktarları nelerdir?
    Piyasada Tekel ile ilgili yazılmış bir sürü tez dahil çok çeşitli rakamlar dolaşıyor ama biz sizin uygulamanızı merak ediyoruz..

    Konuyla yeni ilgilenenler için; Maişenin içeriği, imbik tasarımı çok farkedebiliyor:
    Örneğin sizin POT ilk damıtıma %65lerde başlarken arkadaşımınki %80’lerde.. (evet, POT)
    Sonuç olarak, Maişe’deki toplam %100 ABV ye göre % Çöp ve Baş ayrımları çok daha kolaylıkla uygulanabilir sanırım..
    Ya da sizin kullandığınız başka “net” bir parametre?..
    İlgi ve vaktiniz için çok teşekkür ediyoruz..

    1. Merhaba;

      Öncelikle arkadaşınız tebrik ediyorum. “Pot Still” den %80 başlangıcı görmek gerçekten hüner ister. %100 ABV için hesaplama yaptım ama çok kullanılabilir gelmedi bana. Ben her set için 3 damacana kullanıyorum. 3 Damacananın ilk damıtması 1 gün sürüyor. Yaklaşık 8-9 saat. Ertesi sabahta ikinci damıtmayı yapıyorum. “Çöp” dediğimiz kısım aslında “moonshine” cıların icadı. Aslına bakarsanız rakı iki damıtma bir içki olduğu için atılması gerekmiyor. ikinci damıtmada nasıl olsa “head” ayırıyoruz. Yani rakıcıların metil alkol ya da aseton içmesi çok mümkün değil. Bu noktada “head” kısmında metil alkol birikmesi diye bir endişeye kapılabiliriz ama senede bir kere ikinci damıtmada 100-200 ml “çöp” alırsak bu endişeyi de yok edebiliriz.

      “Head” miktarı ise tamamiyle ampirik! 🙂 İkinci damıtma başlangıcı %80-85 ABV başlıyor. İlk damıtmalarımda kıyamadım 250-300 ml ayırmaya çünkü neresinden baksan hemen hemen bir büyük rakı ediyor. Bu kıyamamanın bedelini ağır akşamdan kalmalarla ödediğimde “head” kavramının önemli olduğunu kavradım. Üç damacananın ilk damıtmasını toplayıp ikinci damıtmada en az 600 ml head muhakkak ayırıyorum. Bu miktar genellikle 750 ml oluyor. Sonuç olarak ne kadar içersem içeyim hiç akşamdan kalma yaşamıyorum. Siz bir parametre bulursanız ne olur benimle de paylaşın. Öğrenmenin sonu yok benim için.

      Anca bu kadar yardım edebiliyorum. Yazınız benim için de hem okuması keyifli hem de öğretici oldu. Elinize sağlık.

      Saygı ve sevgilerimle…

      1. Merhaba, geciktim yanıtta, mazur görün lütfen..
        Bunu yazarken, rakamlara tam hakim olarak yazamıyorum, ama 2. damıtıma (% 55-60 alkol oranı ile 15-16 lt suma hacmi) sanırım yaklaşık 1900 ml %100 ABV ile başlıyorsunuz; spesifik rakamlarla teyit edebilir misiniz? Bu arada, https://homedistiller.org/wiki/htm/calcs/calcs_sugar_sg.htm de sizin “3.2 kg şeker ve 1070” şöyle hesaplanıyor:
        3.2 kg sugar made up to 16 L total volume should have an SG 1.077
        and only require 14.03 L of water and should produce a wash of 11.8 % alcohol..
        Cevabınıza göre bunu açmak isterim devamında..
        Bir kısa not; arkadaşım salçalı maişe formülünüzü denemeye aldı; kendi maya besini formülünü de bozmadan.. 1100+ SG ile başlıyor bilginize..
        Bu akşam mutlaka belirtmek istediğim bir husus da şu:
        İlginç şekilde çok ortak noktamız var.. IBMcilerle yolumun (bir şekilde 🙂 ) kesişmesinden, İsmet Baba’ya.. Orta-Lise çağında Veliefendi’ye harçlıklarımızı ikili – çifte aşklarıyla bırakmamızdan, İsmet Baba’ya ..
        Yine bu arada baba-oğul hikayelerinizi de okudum, babanızla olanı çok dokundu, bilmem neden..
        Maç saatine kadar ancak yetiştirebildim bunu, anlayışınızı rica ederim.. Öğrenmenin sonu yok demişsiniz; bir ömür boyu öğrenci’ye.. Aceleyle olsa bile, ıskalamak istemediğim bir husustu, sona ekledim..
        Tekrar nazik ilgi ve vaktiniz için teşekkürler..

        1. Sabri bey;
          Hesap son derece doğru. Ben her zaman 3 damacana ile çalışıyorum. Herbir damacanaya 3.2 kg şeker koyuyorum ve damacananın konik kısmına kadar su ilave ediyorum. Bazı mayalar çok çalışkan oluyor ve köpürme sebebiyle taşma olmaması için konik kısma kadar doldurma alışkanlığı tecrübeyle elde edildi. Her damacanadan 3,5 lt nin azıcık üstünde suma elde ediyorum. Tencerem 23 lt lik endüstriyel tip düdüklü tencere. Elde ettiğim 10,5-11 lt sumayı ikinci damıtmaya tail ve öğütülmüş anason ile birlikte alıyorum. Sonuçta 11 lt 42-45 derece rakı elde ediyorum.

          Yukardaki hesapta bir hata olabilir. Ben maişeye damacana başına yaklaşık 135 gr salça ilave ediyorum. Salça muhakkak SG yi etkiler. Ama salçayla birlikte ölçtüğümde 1,065 ile 1,070 arasında bir ölçüm alıyorum.

          Son olarak, yazıları okumanız ve beğenmeniz beni nasıl mutlu etti anlatamam.

          Çok teşekkürler. 🙂

          1. Merhaba. Bu alışverişi 🙂 devam ettirmeyi çok arzu etmeme rağmen olmadı maalesef.. Üzgünüm..
            Maalesef, bazen Fransızlar’ın da dediği gibi, C’est la vie..

            Benzer deneyimleri yaşamış olarak (İsmet Baba’dan IBM’e, İstanbul’dan Güney’e..) bir kahve içmeyi çok isterim..
            Birkaç günlüğüne Edremit’teyim.. Bilginize..
            Sevgiler..

    2. Pardon, anason konusunu atlamışım. Burdur’lu üreticinin yolladığı partinin sonuna doğru benim de azıcık sıkıntı yaşadığımı paylaşmam lazım. Partinin sonuna doğru çerçöp sıkıntım oldu ve litre başına 75 gramlara doğru çıkmak zorunda kaldım. Ama aktarlarda aldığım içinde hiç çerçöp barındırmayan anason tohumlarına kıyasla hala çok başarın-lı ve ekonomikti.

      1. Merhabalar; Reflux imbikte ikinci damıtma yapanı hiç duymadım. Bunun sebebi Head ve tail almanın reflux da mümkün olmaması. Aynı imbiği soğtma suyu kullanmadan basit imbik olarak kullanabilirsiniz.
        Kolay gelsin.

  4. Anladığınız gibi head ve tail i ayırarak göbek rakısını içeceğiz. Elde ettiğiniz “göbek rakısı” bölümü 75-80 derecedir. Alkolmetre yardımıyla içme suyu ilave ederek 42-45 dereceye kadar inceltin. Afiyetle için.

    Burada seyreltme yaparken alkol beyazlamaz mı?Ben hep burada takılıyorum.hafif beyazlamış alkol elde ediyorum.sonradan su katınca daha da beyazlıyor.teşekkürler.

    1. Beyazlama alkolün içndeki anason yağı miktarıyla ilgili. Eğer anason yağ miktarı doğruysa 42 dereceye kadar beyazlama olmaz. Yağ miktarı fazla ise 45-50 derecede bile beyazlaşma olur.

  5. Eğer baş ve kuyruk ayrımı için vaktim yoksa %3 çöp aldıktan sonra sadece 78.4 C ile 82 C arasındaki alkollü alıyorum. Aşağı yukarı aynı hesaplara geliyor. Hesap kitapla uğraşmak istemeyenlere duyrulur.

  6. Merhaba ben Sabri.. Hazır Edremit’te iken, bir kahveyle İsmet Baba’yı Veliefendi’yi filan anarız, biraz da Edremit’i sizden öğreniriz belki, demiştim ama..
    biraz ekspress bir de-lokasyon olmuş sanırım Fatih Bey..
    ama ne demişti Fransızlar? Se la vi..
    üzgünüm..

Homerbrewer için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir